Stare štampane knjige kao slikarski predlošci u postvizantijskoj umjetnosti Crne Gore ‒ Novi primjeri i tumačenja

Abstract

Stare štampane knjige obilježile su jedan vremenski period u postvizantijskoj umjetnosti Crne Gore. Uprkos određenoj odboj­nosti crkvenih dostojanstvenika Pećke patrijaršije prema štam­panim knjigama, one su poslužile starim majstorima XVI i XVII vijeka kao slikarski predlošci prilikom ukrašavanja zidnih povr­šina manastira i crkava, ikona, minijatura, zlatarstva, umjetnič­kog veza. Na tlu današnje Crne Gore odavno je uočen znatan broj primjera posrednog ili neposrednog uticaja stare štampane knji­ge. Zografi pop Strahinja iz Budimlje, Andrija Raičević, Jovan i Radul, kao jedni od glavnih nosilaca crnogorske postvizantijske umjetnosti, služili su se ilustracijama iz štampanih knjiga kao slikarskim predlošcima. U manastirima širom Crne Gore, gdje su domaći majstori ostavili jedne od najkvalitetnijih umjetničkih djela postvizantijskog perioda jugoistočne Evrope, uočeno je ne­koliko novih primjera za koje se može sa manje ili više sigurnosti pretpostaviti da su nastali direktnim ili indirektnim putem preko grafičkih ilustracija iz starih štampanih knjiga.