Sudbina Jevreja u Crnoj Gori u Drugom svjetskom ratu: Od okupacije Jugoslavije do kapitulacije Italije (april 1941–septembar 1943)

Sažetak

Članak analizira sudbine Jevreja u Crnoj Gori u vrijeme itali­janske okupacije (april 1941 – septembar 1943), pretežno izbje­glica iz Srbije, Bosne i drugih krajeva okupirane Jugoslavije. U prvom talasu poslije napada Osovine na Jugoslaviju, u Boku Kotorsku je tokom proljeća 1941. stiglo nekoliko stotina Jevreja. Poslije izbijanja Trinaestojulskog ustanka, italijanske snage su većinu njih (192) internirale i deportirale u koncentracione lo­gore u Albaniji, kasnije u Italiji. Nakon sloma Trinaestojulskog ustanka, u Crnu Goru su dalje pristizale manje grupe jevrejskih izbjeglica. Italijanske okupacione snage su njihovo prisustvo tolerisale, ponekad su im i pružale pomoć. U Crnoj Gori su se takođe našli pojedini Jevreji koji su se aktivno borili protiv oku­patora kao pripadnici Narodnooslobodilačkog pokreta. Na osno­vu do sada slabo poznatih, disperziranih i fragmentarnih izvora, autor predstavlja neke od tipičnih trajektorija kretanja jevrejskih izbjeglica, kao i neke individualne sudbine. Većina Jevreja je u vrijeme italijanske okupacije u Crnoj Gori pronašla bezbjednije utočište, ali su mnogi od njih postale žrtve holokausta tokom njemačke okupacije (1943–44) koja je uslijedila.