Blažena Ozana Kotorska. Konture identiteta

Sažetak

Namera ovog rada je da rekonstruiše konture identiteta Ozane Kotorske (1493–1565), koja je još za života smatrana svetom, beatifikovana 1930, a ove, 2013. godine, počeo je proces njene kanonizacije. Prvi deo rada posvećen je biografiji kotorske blaženice, zabeleženoj u njenoj hagiografiji i drugim izvorima. Njena vitae objašnjava značaj koji je imala u ukupnom životu renesansnog Kotora, kao i razlog formiranja njenog kulta koji je snažio u budućim vekovima. Drugi deo rada posvećen je javnom identitetu Blažene Ozane kao produktu duhovnog, socijalnog, etičkog i rodnog konteksta u kojem je oblikovan. Identitet Blažene u prvom redu je izraz dominikanske pobožnosti, pa je posebna pažnja usmerena na Ozaninu pripadnost ovom redu Katoličke crkve. Naročito se analizira njena vizionarska aktivnost, oblikovana ondašnjom vizuelnom kulturom, posebno ikonografskim obrascima oltarskih slika. Treći deo rada posvećen je mističnim iskustvima Blažene Ozane, kao specifičnom fenomenu podstaknutom težnjom za reformom Katoličke crkve. Ozanina askeza, stroga pokora i mortifikacija, intenzivni patos njenih vizija, nosili su poruku božanskog prisustva i bili doživljavani kao opšte dobro, a ona sama štovana kao proročica, isceliteljka i spasiteljica pojedinaca i čitavog Kotora. Četvrti deo rada posvećen je Blaženoj Ozani u rodnom kontekstu. Iako specifična, njena uloga rekluze („zazidane“), otelotvoruje jednu od pretpostavljenih zamisli ondašnjeg ženskog identiteta. Peti deo rada posvećen je Ozani kao izrazitoj figuri ekumenizma. Rođena kao pravoslavna Crnogorka, koja nikada nije zaboravila na svoj rod, u Kotoru je postala otelotvorenje katoličke pobožnosti ranog modernog doba. Njen sveti život, čuda, milosrđe, postali su okosnica kulta u čijem su tkanju učestvovali ne samo katolici, već i pravoslavni. Pošto su se u njenoj osobi susrele dragocene osobine, kult Blažene Ozane nadvisio je antireligiozne klime i antagonizme modernog doba, a ona sama postala identifikaciona figura generacijama ljudi dobre volje.