Jezički pejzaž u Crnoj Gori – stanje i perspektive

Sažetak

U ovoj studiji bavimo se specifičnostima i izazovima u istra­živanju lingvističkih pejzaža u Crnoj Gori. Prvo dajemo pregled nekih od teorijskih pristupa koji podupiru ovu sociolingvističku disciplinu i pokazujemo koje aspekte treba uzeti u obzir prili­kom sprovođenja studije. Nastojimo prikazati specifične zadatke u obradi empirijskog materijala na crnogorskom terenu. Jedan od aspekata proučavanja tiče se konstatovanja upotrebe dva pi­sma u javnom prostoru, s tim da latinično pismo u mnogim do­menima ima apsolutnu dominaciju u odnosu na ćirilično pismo. Potom se osvrćemo na neke praktične aspekte jezičkog pejzaža Crne Gore, koji se prvenstveno odnose na turizam. Pokazujemo da su u ovom kontekstu engleski, ali i ruski, široko korišćeni jezici koji se percipiraju u javnosti. Međutim, ova pojedinost nije odlika svih lokacija u Crnoj Gori, te stoga građa koja se interpretira mora biti precizno kontekstualizovano. Pozivajući se na novija istraživanja koja su nastala, sastavljamo katalog, koji nam služi kao orijentacija za obradu crnogorske građe. Po našem mišljenju, to daje objektivniju sliku jezičke stvarnosti u zemlji i uloge jezika u javnoj sferi. Navodimo neke funkcional­ne kriterijume i razlikujemo urbana od ruralnih područja, đe se može očekivati različita distribucija jezičkih elemenata, znako­va i simbola u javnom prostoru.